Skip to main content

Posts

Showing posts with the label सदाशिव पेठ

सहस्त्रबुद्धे दत्त मंदिर, सदाशिव पेठ - पुणे / Sahastrabuddhe Datta Temple, Sadashiv Peth - Pune

सहस्त्रबुद्धे दत्त मंदिर, सदाशिव पेठ - पुणे श्री उपाशी विठोबा मंदिरावरून चिमण्या गणपती चौकाकडे जाताना गोडबोले हॉस्पिटलसमोर उजव्या हाताला एक सुंदर लाकडी प्रवेशद्वार दिसते. ते म्हणजे सहस्त्रबुद्धे यांच्या वाड्याचा प्रवेशद्वार. कै. डॉ. स. शि. सहस्त्रबुद्धे यांनी इ. स. १८९७ मध्ये या वाड्यात एक दत्तमंदिर बांधले. वाड्यातून आत गेल्यावर दगडी चबुतऱ्यावरील दोन लाकडी खांबांमधून श्री दत्ताची मूर्ती अंगणातून दिसते. या मंदिरातला देव्हारा हा पितळ्याचा आहे. दत्त मूर्तीच्या उजव्या हातात डोक्याच्यावर जाणार त्रिशूल आहे. सोबत, बाकीच्या हातात वेद, शंख आणि कमंडल आहे. या मूर्तीचे वेगळेपण म्हणजे या दत्त मूर्तीला मिशा, दाढ़ी आणि पगडी आहेत. देवळापुढे अंगणात एक छोटासा हौद आहे. लहान मुलांनी पडू नये म्हणून त्यावर लोखंडी जाळी लावलेली आहे. हौद जवळ ( खालच्या बाजूला ) एक दगडी कासव सुद्धा आहे. सहस्त्रबुद्धे यांचे वंशज या मंदिराची व्यवस्था पाहतात. मंदिराचा परिसर भर वस्तीत असून सुद्धा शांत आणि रमणीय आहे. हे मंदिर खाजगी आहे. सन्दर्भ: १. पुणे शहरातील मंदिरे ( डॉ. शां. ग. महाजन ) २. असं ह...

श्री लक्ष्मीनृसिंह मंदिर, सदाशिव पेठ ( पुणे ) / Shri Lakshmi Narasimha Mandir, Sadashiv Peth ( Pune )

श्री लक्ष्मीनृसिंह मंदिर, सदाशिव पेठ ( पुणे ) महाराष्ट्रात लक्ष्मीनृसिंहाची मंदिरं तशी थोडीच आहेत. त्यापैकी एक मंदिर आपल्या पुण्यातील सदाशिव पेठेत आहे. खुन्या मुरलीधर मंदिराकडून टिळक रस्त्याकडे जाताना, सध्याच्या पुणे विद्यार्थी गृहाच्या समोर एक जुन्या पद्धतीचा दगडी पायऱ्यांचा लाकडी दरवाजा दिसतो. आतल्या बाजूस असलेल्या श्री लक्ष्मीनृसिंह मंदिराचे ते प्रवेशद्वार आहे आणि आतमध्ये पेशवेकालीन मराठा शैलीतील लक्ष्मीनृसिंहाचे लहानसे मंदिर आहे. सवाई माधवराव पेशव्यांच्या कारकीर्दीत १७८८ मध्ये येथील नृसिंह मंदिराचे बांधकाम करण्यात आले. १८ व्या शतकात बांधलेल्या तुळशीबाग व बेलबाग या मंदिरांच्या धर्तीवर या मंदिराची रचना केलेली आहे. हे मंदिर चिरेबंदी असून मंदिराला सुंदर कळस, कोरीव छत व महिरपी असलेला लाकडी दिवाणखाना आहे. या मंदिराच्या प्रवेशद्वारावर नगारखाना असून आत प्रवेश केल्यानंतर उजव्या बाजूस पिंपळाचा भव्य पार आहे. या पारावर पेशवेकालीन हनुमानाची मूर्ती, नागदेवतेच्या शिळा व दगडात कोरलेल्या अज्ञात पादुका आहेत. या पारानजीक असलेल्या खोलीत आद्य क्रांतिकारक वासुदेव बळवंत फडके यांचे...